En casa

Առաջադրանքներ

Դուրս գրիր բայերը և լրացրու դեմքը, թիվը, ժամանակը։

Ցոլակի երկար պոչը կտրում են, և նա կարծես դառնում է ղազախի ձի: Գնում են տուն: Ազատվում է միայն ութ ձի, որոնց վրա բարձում են մնացած ձիերի համետները: Սրանք հազիվ են քայլում բեռան տակ: Ճանապարհին նորից են տեսնում Կոստանդ աղային սպիտակ ձիու վրա:

Կտրում են-III-րդ դեմք հոգնակի թիվ, ներկա։

Դառնում է-III-րդ դեմք, եզակի թիվ, ներկա։

Գնում են-III-րդ դեմք հոգնակի թիվ, ներկա։

Ազատվում է-III-րդ դեմք, եզակի թիվ, ներկա։

 Բարձում են-III-րդ դեմք հոգնակի թիվ, ներկա։

Քայլում (են)-III-րդ դեմք հոգնակի թիվ, ներկա։

Տեսնում(են)-III-րդ դեմք հոգնակի թիվ, ներկա։

Ճապոնական արվեստ` իկեբանա

Իկեբանա, ծաղկեփնջեր կազմելու ճապոնական արվեստ։ Սկիզբ է առնում Ճապոնիայում բուդդայականության տարածման ժամանակներից։

Իկեբանան ճապոնական ծաղկահարդարման արվեստը,աշխարհում մեծ մեսսայականություն է վայելում։ Այն բնությանն անմիջապես մերձենալու ունակությամբ կամուրջ է հանդիսանում մարդ-բնություն հաղորդակցման մեջ և այդքանով գրավել միլիոնավոր մարդկանց։ Սովորաբար իկեբանայի արվետն իր եվրոպական իմաստային տարբերակով ընկալվում է որպես <<ծաղկահարդարման ճապոնական արվես>>։ Իրենք ճապոնացիները գտնում են,որ իկեբանան ծաղիկների բնական հատկությունները ի հայտ բերելու,ցուցադրելու օգնող արվեստ է։ Ընդունված է իկեբանան բաժանել 3 մեծ խմբերի՝ ծիսակատարությունների, հանգստի ու ուրախության և հարդարանքի կամ դեկորատիվ իկեբանա։ Այդ երեք խմբերից, թերևս, հնագույնը՝ ծիսկատատարությունների իկեբանան, ըստ իր նշանակության տարբերվում է մի քանի ձևերի՝ շնորհավորանքի ծիսակատարության իկեբանա՝ հաբանա և այլն։ Ըստ ճապոնացի նկարիչների, բուսական աշխարհի գծապատկերների անսահման գեղեցկություններն իրենց արտահայտություն են գտնում իկեբանա արվեստում։ Դա ծաղկահարդարման կամ ծաղկեփունջ կազմելու արվեստ է, բայց ոչ սովորական հասկացությամբ, այլ ծաղիկներից, տերևներից, ճյուղերից և այլ դեկորատիվ նյութերից կոմպոզիցիաներ ստեղծելու արվեստ։ Իկեբանան ունի 800 տարվա պատմություն։ Այն ստեղծվել է Բուդդայի տաճարում հոգևորականների կողմից։ 13-րդ դարում իկեբանան ընդօրինակվեց նաև Ճապոնիայի զինվորական կաստայի կողմից։

Ըստ ավանդույթի, ճապոնուհիները ամուսնության դաշինք չեն կարող կնքել առանց կարուձևի, խոհարարություան և իկեբանայի արվեստն իմանալու։ Դեռևս 7 տարեկան հասակից ճապոնացի աղջիկներին ուսուցանում են ծաղիկներից կոմպեզիցիաներ ստեղծելու արվեստը, միաժամանակ երեխաների մեջ դաստիարակում ներդաշնակության և կատարելության զգացում։ Յուրաքանչյուր կին Ճապոնիայում ինր-որ չափով տիրապետում է այդ արվեստին։ Իկեբանան իգական դպրոցներում և քոլեջներում համարվում է հիմնական և պարտադիր առարկա։ Մասնագետներ դառնալու համար ուսանում են 3 տարի և 10 ամիս, որի ընթացքում ծանոթանում են գեղանկարչության, ծաղիկների բուրմունքի, գույների, երանգների և բույսերի կազմաբանության հետ։ Ամեն տարի Տոկիոյում հայտարարվում են իկեբանայի մրցույթներ։

ուղություններ և ոճեր

ժամանակակից Ճապոնիայում կարելի է հաշվել իկեբանայի ավելի քան երկու հարյուր ուղղություններ ու ոճեր, սակայն ընդունված է դրանցից գլխավորները համարել ութը՝ դասական սյոկա, դասական ռիկկա, ժամանակակից ռիկկա, մորիբանա, նագէհիրե, ազատ և ավանգարդիստիկան ոճեր։

Ճապոնիայում գոյություն ունի իկեբանայի 300 դպրոց, որտեղ ծաղկահարդարման արվեստը դասավանդում են 1,5 միլիոն ուսուցիչներ՝ 16 միլիոն աշակերտների համար։ Ամենամեծ և ամենաժամանակակից դպրոցներից է Սոգետցուն, որի ղեկավարներից էր տաղանդավոր մասնագետ և շատ խոշոր արվեստագետ Սոֆու Տաշիգահարան։ Սոֆույի ամենատաղանդավոր աշակերտն էր նրա դուստրը՝ Կասումին։ 1926 թվականին նա ստեղծեց իր նոր դպրոցը, որը զարգացնում է ծաղկահարմարման 2 հիմնական ձև՝ ծաղկեփունջ ստեղծելը ցածր ծաղկամանում և բարձր ծաղկամանում։ Կոմպոզիցիան ստեղծելը ցածր ծաղկամանում համարվում է ավելի ժամանակակից ոճ և կոչվում է մորիբանա։ Ճապոնական ծաղկեփնջի հիմքը կազմում են 3 հիմնական խորհրդանիշ- ցողուններ։ Իկեբանայի սկզբունքների համաձայն ծաղկային կոմպոզիցիայի համար նախապատրաստված ցողունները մետաղյա խոզանակ- հենարանի վրա, որը կոչվում է կենզան, ամրացվում են ոչ թե քմահաճ կարգով, այլ հետևյալ կերպ՝ երեք ցողուններից ամենաերկարը՝ սինը խորհրդանշում է երկինքը, կոմպոզիցիայում շատ կարևոր տարր է, քանի որ նրա դիրքից և դինամիկայից է կախված կոմպոզիցիայի տպավորությունը, ուստի այն ամրացվում էծաղկամանում դրված մետաղյա հարմարանքի կենտրոնում։ Երկրորդ ցողունը՝ յյուսին, խորհրդանշում է մարդը և առաջին ցողունից կարճ է։ Այն ամրացնում են առաջին ցողունի առջև և նրանից դեպի ձախ, 40-50 թեքությամբ։ Երրորդ՝ խիկեան, խորհրդանշում է ողջ կոմպոզիցիան։ Ամրացնում է 2 ցողուններից դեպի աջ՝ 75-80 անկյան տակ և դարձյալ ավելի թեքված դեպի դիտողը, քան նախորդ ցողունները։

Ուսումնական տարվա երկրորդ շրջանի ամփոփում

Այս ամիը շատ հետաքրքիր էր։ Մենք ուսումնասիրել ենք Գորիսի բարբառի անեկդոտները և հեքիաթները։ Մենք այն բոլոր հեքիաթները որոնք  կարդացել ենք վերարտադրել ենք գրական հայերեն։ Կազմել ենք նաև մեր Գորիսյան բարբառի բառարանը։Կատարել ենք մի շատ հետաքրքիր նախագիծ պատվելի Թամարի հետ՝ պատրաստել ենք թանապուր(տքցրած թան)։ Այս ամիս արել ենք բնագիտատեխնիկական նախագծեր և դիջիտեյք ահա նրանց հղումները՝ ա,բ,գ։ Ռուսերենի դասերին կարդացել ենք Ա․ Պուշկինի չորս ողբերգությունները և կատարել ենք փոքրիկ վիկտորինաներ։ Աշխարհագրության դասերին մենք կատարել ենք մի հետաքրքիր նախագիծ, որտեղ գրում ենք տարբեր երկրների մշակույթի մասին, ահա և հղումը ։ Ընտրությամբ գործունեության դասաժամին մենք պատրաստել ենք իսպանական ավանդական ուտեստ, որի անունը՝ Պաելլա է։ Անգլերենի դասերին արել ենք մի հետաքրքիր նախագիծ, որտեղ գրում ենք Նոբելյան մրցանակակիցներ մասին, ես գրել եմ Թեոդոր Ռուզվելտի մասին։

Diagnostic test

Diagnostic test/Հայտորոշիչ թեստ 2 

1.Fill in the gaps choosing the correct adjectives(1-0,1). 

Լրացրեք բաց թողնված տեղերը ընտրելով համապատասխան ածականները(1-0,1)

1. Your English is much better than mine. (better/ best)

2. We′ve had much most rain this year than last year. (more/most)

3. The place that gets the most rain in the world is a mountain in Hawaii. (more/most)

4. This is harder than I thought. (harder/hardest) 

5. I don’t know much, but she knows even less than I do. (less/least) 

6. »How is your headache?» It’s getting worse (worse/the worst)

7. He is oldest in the class.(old/the oldest)

8. I’m worst tennis player in the world.(worse/worst)

9. I’ll get you an aspirin. That’ll make you feel best (better/best)

10. People say that Rolls-Royce cars are the best in the world.(better/best)

Match the beginnings and the ends(1-0.2). Համապատասխանեցրեքլ սկզբերը եւ վերջավորությունները։

Beginnings                                                        Ends

1.Buy the cat food here d)                                  a) She is okay.

2.Don’t give her your keys. c)                             b) On May 12

3.She’ll be fourteen b)                                         c) She’ll only lose them

4.How is Jane? a)                                               d) about it

5.She’ll forget e)                                                 e) it’ll be cheaper

Buy the cat food here it’ll be cheaper.

Don’t give her your keys she’ll only lose them.

She’ll be fourteen on May 12

How is Jane?She is okay.

She’ll forget about it.

4.Fill in the missing words in the text(1-0.2) Լրացնել տեքստում բաց թողած բառերը: (1-0.2)

This is Tracy’s camera. Tracy works For the Daily Mirror. Today she’s waiting for thePrince of Wales in a street arrived next to Paddington Station. The Prince of Wales wanted to move at the station at twelve o’clock. But it is a foggy day and his train from Cardiff is arrive. At last he arrives. Some people get out their binoculars . But his car doesn’t come around the corner. It goes straight……………. . Tracy is……………… in the………………. . She can hardly………………. . Too late! Tracy isn’t able to take a photo of him.

Foggy, ahead, late, move, arrive, corner, stuck, binoculars, work, crowd

5.Put the verbs in the past continuous or simple past. (2-0,25) Բայերը տեղադրել անցյալ շարունակական կամ անցյալ անորոշ ժամանակաձևով: (2-0.25)  

1. When the Black Knight………. (ride) out his castle, Arthur………… (wait) outside.       

2. Arthur……… (fight) the Black Knight when his sword………………. (break).

3.The Black Knight……….. (win) when Merlin………….. (appear) and……….. (save) Arthur.

4. While the Black Knight……….. (sleep), Arthur and Merlin……………… (go) to fairy country.

5. The sun……… (shine) when they……………….. (arrive) at the lake.

6. Arthur……….. (stand) near the lake when a hand…………….. (come) up out of the water.

7. When Arthur and Merlin…………. (come) back, the Black Knight……………… (sleep) on the ground.

8. When Arthur………… (die), he…………. (ask) a friend to throw Excalibur back into the lake. 

6.Match the sentences(2-0.2)Համապատասխանեցնել(2-0,2)

We

Have toDon’t have toAre allowed toAren’t allowed to

Wear school uniform.Play football in the school car park.Stand up when teacher comes in.Go home early if we are ill.Eat or drink in class.Homework every day.Play cards in our lunch break.  Be late for lessons. Go to school on Saturdays. Run in the classroom.

We aren’t allowed eat or drinck in class.

We have to go home we are ill.

We have to stand up when teacher comes in.

We have to homework every day.

We aren’t allowed to play football.

We don’t have to go to school on Saturday.

We aren’t allowed run in the classroom.

We don’t have late for lesson.

We aren’t allowed Play cards in our lunch break.

7.Write a short essay about »My school is the best because…» (2-0,4) Գրել կարճ շարադրություն 

<< Իմ դպրոցը լավագույնն է, որովհետև…>> վերնագրով(2-0.4)

———————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————————

Հայ ականավոր թագուհիներ

Այդ թագուհին եղել է Սյունյաց աշխարհի ամենակարևոր թագուհիներից մեկը։ Նա շինել է բազմաթիվ եկեղեցիներ և տաճարներ։ Նա բարեփոխել է Սյունյաց աշխարհը։

Բագրատունյաց դարաշրջանի կրտսեր թագավորություններից մեկն էլ ստեղծվեց Սյունիքում 987 թվականին։ Այն գոյատևեց մինչև 1170 թվականը։ Սյունիքի թագավորության թագուհիները ևս հայտնի են իրենց շինարարական աշխատանքներով ու բարեգործությամբ։  Թագավորության հիմնադիր Սմբատ I Սյունի արքայի (987-998 թթ․) կինը՝ Շահանդուխտ I թագուհին, դուստրն էր Աղվանից (Հայոց Արևելից կողմանց) Սևանդա իշխանի։ Նա նվիրեց Տեղ գյուղը Տաթևի վանքին 998 թվականին, 1000 թ․ կառուցեց Որոտնավանքը “Վաղատնի վանքը”, ուր և թաղված է ինքը։ Թագուհու մահվանից հետո՝ 1006 թ․, նրա որդի Սևադան վանքը հարստացրեց նոր շինություններով։ Սյունյաց աշխարհի հաջորդ հայտնի թագուհին Հրանուշն էր՝ Սմբատ II Սյունի արքայի (1040- 1051 թթ․) կինը, որը Լոռու արքա Դավիթ Անհողին Բագրատունու դուստրն էր։  1040 թ․ նոր գահ բարձրացած Սմբատ II-ն Անիի արքա Հովյաննես-Սմբատ միջնորդությամբ  2000-անոց զորքով մասնակցում է Լոռի ներխուժած Շադդադյան Աբու-լ-Ասվարի ջախջախմանը՝ օգնության հասնելով Տաշիր- Ձորագետի արքա Դավիթ Անհողինին։ Հավանաբար, այդ ժամանակ էլ տեղի է ունեցել Սյունյաց արքայի և Լոռու արքայադստեր ամուսնությունը։ Դառնալով Սյունյաց տիրուհի՝ Հրանուշը չի կտրվել հայրենի չքնախ Լոռվա աշխարհից, որի վկայություններն են Սանահինի վանքի արձանագրությունները։ Դրանք թողնվել են թագուհու կողմից Սբ Գրիգոր Լուսավորիչ փոքրիկ եկեղեցու և գրատան կառուցման (1061 և 1063 թթ․) առթիվ։ Հրանուշ թագուհու տապանաքարը գտնվել է Կապանի արքայական հանգստարանում՝ Վահանավանքում՝ Սմբատ II և Գրիգոր I  արքաների տապանաքարերի միջև։ Տապանաքարի միայն թագուհու անունն է՝ պարզ գրությամբ․․․

Սյունյաց հաջորդ թագուհին Շահանդուխտ II-ն է՝ Գրիգոր I  Սյունի արքայի ( 1051-1072թթ․ ) կինը, որին հատուկ կանրադարնանք ստորև։

Սյունյաց վերջին երկու թագուհիների անունները կապված են մակ անձի՝ Սյունիքի վերջին արքա Հասան Խաչենցու։ (1166-1170 թթ․) հետ։ Սյունիքի նախավերջին արքա Գրիգոր II-ը ր նրա եղբայր Սմբատը մահացան 1166 թվականին՝ չթողնելով արու ժառանգներ։ Գրիգոր II-ի  դուստրը Կատան, ամուսնացել էր Խաչենի իշխան Հասան Գեռաքարեցու հետ։ Վերջինս էլ Գրիգոր II-ի մահվանից հետո դարձավ Սյունիքի վերջին թագավորը (1166-1170 թթ․)։ Ամզոր լինելով պաշտպանել սյունիքը՝ Հասան Խաչենցին ընտանիքով հեռացավ Արցախ։ 1170 թթ․ անկում ապրեց Սյունիքի թագավորությունը։ Սյունիքի վերջին արքա Խաչեցու երկրորդ կինը Մաման էր՝ Կյուրիկե III-ի դուստրը։ Նա Հասան Խաչենցու հետ գնաց Դադիվանք, ուր երկուսն էր կրոնավոր դարձան 1182 թվականին…

Իր գործերով, նաև Սյունիքի թագավորության կյանքում ունեցած դերակատարմամբ առավել աչքի է ընկնում Շահանդուխտ II թագուհին՝ Գիրգոր I Սյունի արքայի կինը։ Նա Աղվանից “Հայոց  Արևելքից կողմանց” արքա Սահակ սևադա II-ի և թագուհու դուստրն էր, ինչի մասին վկայում են նաև Վահանավանքից հայտնացերված արձանագրությունները և Սյունյաց ականավոր պատմիչ Ստեթանոս Օրբելյանը։

Շահանդուխտ II թագուհին կարևոր դերակատարում է ունեցել Սյունյաց թագավորության կյանքում։ Նա, ինչպես նշվեց, Գրիգոր I Սյունի արքայի կինն է, որն անզավակ մահացավ, 1072 թվականին։ Ուշագրավ է, որ Գրիգոր I Սյունի թագավորի մահվանից հետո Սյունյաց ազնվականության որոշմամբ թագավոր է հռչակվում Շահանդուխտ թագուհու կրտսեր եղբայր Սենեքերիմը (1072-1092/1096 թթ․)։ սա խոսում է այն մասին, որ Արցախ աշխաչհի արքայադուստրը հասցրել էր սիրվել ու մեծ հարգանք վայելել Սյունիքում, միայն նրա Շահանդուխտ թագուհին կարևոր դերակատարում է ունեցել նաև իմ եղբայր Սենեքերիմի թագավորության ժամանակաշրջանում, ինչի մասին վկայում են և՛ վիմագիր արձանագրությունները, և՛ Ստեփանոս Օրբելյանը։  Սակայն դրանով ևս չի ավարտվում նրա քաղաքական գործունեության պատմությունը։ Եղբոր՝ Սենեքերիմ արքայի մահից հետո (1094 կամ 1096 թ․) մինչև եղբորորդու՝ Գրիգոր II արքայի (1094/1096*-1166) չափահաս դառնալը, Շահանդուխտ II-ը եղել է թագավորության փաստացի կառավարիչը։ Մեզ հայտնի է նաև Շահանդուխս II-ի մահվան տարեթիվը։ Ստեթանոս Օրբելյանի հաղորդման մահաձայն՝ Հայոց Մեծ տոմարի <<․․․հինգ հարյուր թափսունհինգ թվականին մեծ ճգնությամբ վախճանվեց սուրբ թագուհի Շահանդուխտը՝ Սենեքիրմ թագավորի քույրը>> (<<Սիսական նահանգի պատմություն>> գլ․ ԿԱ)։ Դա Քրիստոսի ծննդյան 1116 թվականն էր։ Փաստորեն, դառնալով Սյունիքի արքա Գրիգոր I-ի (1051-1072թթ․) թագուհին՝ Շահանդուխտ II-ը շուրջ կես դար կարևոր դեր է խաղում թագավորության կյանքում՝ մնալով Սյունյաց աշխարհնմեծ տիրուհի․․․

Խիստ բեղմնավոր էր նաև թագուհու շինարարական ու բարեգործական գործունեությունը, որի համար նա արժանացել է <<ամենաօհրնյալ>>, <<խորահավատ բարեպաշտուհի>>, <<երանել ու սուրբ թագուհի>> պատվատիտղոսներին։

1086թ․ Շահանդուխտ թագուհին իր քույր Կատայի հետ կառուցում է Վահանավանքի Սբ Աստվածածին տաճարը, որտեղից գտնվել է նրանց արձանագրությունը։ Կարդում ես արձանարությունը՝ հիացմունք ու զարմանք ապրելով ազնվազարմ տիկնանց մտքի ու հոգու վեհությունից․ մրմնավոր ժառանգ իբրև մշտնջենական ժառանգություն իրենց երկրին․․․

Դատելով արձանագրություններից և Վահանավանքում հայտնաբերված տապանաքարից՝ իր կյանքի վերջին հատվածը Սյունիքում է անցկացրել Շահանդուխտ թագուհու մայրը «Աղվանից թագուհի» Սոփիան։ Նրա տափանաքարից իմանում ենք նրա մահվան տարեթիվը՝ 1081 թվական։ Ի դետ՝ տապանաքարում նա կոչվում է նաև «զոքանչ Գրիգոր թագավորի»․ վիմագրագետ Գրիգոր Գրիգորյանի հաղորթման համաձայն՝ դա «զոքանչ» եզրույթի առաջին կիրառությունն է հայ վիմագրության պատմության մեջ։

Նա՝ 1081 թվականին Շահանդուխտ թագուհին, նրա եղբայր Սենեքերիմ արքան և քույր Կատան իրենց մոր հիշատակը հավերժացնող գեղաքանդակ խաչքար են կանգնեցնում Վահանավանքի մեծ տաճարի արևելյան սարալանջին։

Հետաքրքիր է, որ Սենեքերեմի թագավորության շրջանում, գրված այս երկու արձանագրություններում ավելի շեշտվում է Շագանդուխտ թագուհու «այդ ժամանակ արքայաքրոջ» առաջնայությունը։ Ավելին՝ տապանագրում և հազար ութսունվեց թվականիՎահանանքի Սբ Աստվածածին տաճարի կառուցման արձանագրության մեջ արքա Սենեքերիմն ընդհանրապես չի հիշատակվում։ Շահանդուխտ թագուհին և նրա եղբայր Սենեքերիմ արքան աչքի չեն ընկել ոչ միայն շինարարական գործունեությամբ, այլև եկեղեցու և հոգևոր դասին տված առատ պարգևներով ու նվիրաբերած տիրություններով։

Սյունեցի արքաների և թագուհիների հոգատար գործունեության շնորհիվ էր ծաղկման հասել նրանց թագավորությունը, որը, Ստեփանոս Օբելյանի վկայության համաձայն «․․․ ուներ քառասուներեք բերդ, որոնցից տասներկուսն անվանի էին, քառասուն վանք, հազար ութ գյուղ․․․»

Սյունյաց աշխարհը շենացրած այդ թագուհիներից ամենակարևորը Շահանդուխտ II-րդն էր․․․

Գրականություն՝

Ա. Մովսիսյան, 10 հայ ականավոր թագուհիներ, Երևան 2017

Դեկտեմբեր ամսվա մաթեմատիկական ֆլեշմոբ

1. Եթե Արսենի մտապահած թվից հանեք 6, տարբերությունը մեծացնեք երկու անգամ, արտադրյալին ավելացնենք 5, ապա կստանանք 27։ Ո՞ր թիվն է մտապահել Արսենը։

17

2. Քանի՞ եռանիշ կենտ թիվ կարելի է գրել՝ օգտագործելով միայն 0; 1; 2; 3 թվանշանները, եթե թվանշանները կարելի է կրկնել։

123,101,102,103,111,112,113,121,123,132,131,133,201,202,203,211,212,213,231,232,233,301,302,311,312,312,313,322,333,332,330,310:

32

3. 240կգ կերը 40 հավը ուտում է 30 օրում։ Քանի՞ գրամ կեր է ուտում 1 հավը 1 օրում։

Որպեսզի իմանանք, թե քանի գրամ է ուտում մեկ հավը մեկ օրում, պետ անել հետևյալը՝

240:40=6

Այսինքն մեկ հավը եռեսուն օրում ուտում է վեց կգ․

6000:30=200

Պատասխան՝ 200 գրամ։

4. Սկյուռիկը գետնից իր փչակ բարձրանալիս կատարեց երեք ցատկ դեպի վերև, այնուհետև մեկ ցատկ ներքև, և կրկին երեք ցատկ վերև, մեկ ցատկ ներքև ու այդպես շարունակ մինչև փչակ հասնելը։ Քանի՞ ցատկ կատարեց սկյուռիկը մինչև փչակ հասնելը, եթե հայտնի է, որ փչակը գտնվում է գետնից 3մ 20սմ բարձրության վրա, իսկ սկյուռիկի յուրաքանչյուր ցատկի երկարությունը թե՛ վերև, թե՛ ներքև 4դմ է։

3 ցատկ=3×4դմ= 12դմ

12դմ=120սմ

(3-1)x4+(3-1)=16դմ

16=160սմ

160×2=320

5. Շախմատի մրցաշարին մասնակցում էր վեց շախմատիստ։ Քանի՞ պարտիա կայացավ, եթե յուրաքանչյուր շախմատիստ մնացած շախմատիստների հետ խաղաց միայն մեկ խաղ։

6×5=30

30:2= 15

Պատասխան՝ 15 պարտիա։

6. Պարկում կա 6 կարմիր և 6 կապույտ գնդիկներ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գնդիկ պետք է հանել պարկից, որ առնվազն 2 գնդիկը լինի կապույտ:

7. Ձմեռ պապը 200 նվերը մեկական բաժանեց չորրրդ, հինգերորդ դասարանցիներին և դասավանդողներին։ Հայտնի է, որ նվերների կեսը տվեց չորրորդ դասարանցիներին, բոլոր նվերների կեսի կեսի կեսը՝ դասավանդողներին, իսկ մնացածը՝ հինգերորդցիներին։ Քանի՞ հինգերորդ դասարանցի կար։

200:2=100

100:2=50

50:2=25

25:2=12,5

Եթե ուսուցիչներին տվել են կեսի կեսի կեսը՝12,5, ապա մնում է 75 նվեր, որը մնում է 5-րդ դասարանցիներին։ Պատասխան՝75 նվեր

8. Քանի՞ անգամ կմեծանա ուղղանկյան մակերեսը, եթե նրա բոլոր կողմերը մեծացնենք 3 անգամ։

9. Գրքի էջերը համարակալելու համար օգտագործվել է 222 թվանշան։ Քանի՞ էջ ունի գիրքը, եթե համարակալումը կատարվել է առաջին էջից սկսած։

222-2=220

2-ը դա կազմն է։

220:2=110

Բաժանում ենք 2-ի, որովհեև մեկ թղթի վրա 2- էջ է։

Պատասխան՝110

10. Ձմեռ պապը երեխաներից ստացել է 220 նամակ։ Քանի՞ րոպե կպահանջվի Ձմեռ պապիկից բոլոր նամակները կարդալու համար, եթե նա 1 ժամում կարդում է 60 նամակ և յուրաքանչյուր նամանակ կարդում է նույն ժամանակահատվածում։

60 նամակ=1ժամ

1ժամ=60րոպե, այսինքն 1 նամակը հավասար է 1րոպե։

2 ժամում նա կկարդա 120 նամակ և կմնա 100 նամակ, իսկ 100 նամակը դա 1ժամ 40րոպե է։ Բոլոր թվերը իրար գումարելով կտացվի 3ժամ 40րոպե, որն էլ րոպեներով 220րոպե է։

Պատասխան՝220րոպե

3-րդ մակարդակ 

1.Օրվա մնացած ժամերի թիվը հավասար է արդեն անցած ժամերի մեկ երրորդին։ Հիմա ժամը քանի՞սն է։

Պատասխան՝ ժամը 6-ն է

2. Տղամարդը դարակում ունի 21 կապույտ, 15 սև և 17 կարմիր գուլպաներ։ Առանց նայելու ամենաքիչը քանի՞ գուլպա դարակից հանի, որ ունենա առնվազն մեկ զույգ սև գուլպա։

Պատասխան՝ 8

3. Հեքիաթի աշխարհում կա երեք հերոս՝ Ալեքսը, Բենը և Քոդին։ Նրանցից մեկը ասպետ է, մեկը՝ խաբեբա, մեկը՝ լրտես։ Ասպետը միշտ ճշմարտությունն է ասում, խաբեբան՝ միշտ ստում, իսկ լրտեսը կարող է կա՛մ ստել, կա՛մ ասել ճշմարտությունը։ Ալեքսն ասում է. «Քոդին խաբեբա է»։ Բենն ասում է. «Ալեքսը ասպետ է»։ Քոդին ասում է. «Ես լրտեսն եմ»։ Ո՞վ է ասպետը, ո՞վ է խաբեբան և ո՞վ է լրտեսը։

4․ Երկու եռանկյուն առաջացնում են 7 առանձին բազմանկյուններ (տես նկարը)։ Ամենաշատը քանի՞ այդպիսի առանձին բազմանկյուններ կառաջացնեն երեք եռանկյունը։

5. Քանի՞ էջ ունի գիրքը, եթե էջերի համարակալումը սկսվում է մեկ թվանշանից և համարակալելու համար օգտագործվել 1095 թվանշան։

6. Ձմերուկի զանգվածի 99%-ը ջուր է։ Արևի տակ մի քանի օր մնալուց հետո ջուրը կազմեց ձմերուկի զանգվածի 98%-ը։ Քանի՞ տոկոսով նվազեց ձմերուկի զանգվածը։

7. Ո՞րն է 1000-ից փոքր ամենամեծ բնական թիվը, որը երկու հաջորդական բնական թվերի գումար է, նաև երեք հաջորդական բնական թվերի գումար է, նաև հինգ հաջորդական բնական թվերի գումար։

8.Գտեք կարմիր և կապույտ ներկված  պատկերների մակերեսների տարբերությունը, եթե նկարում յուրաքանչյուր քառակուսու մակերեսը գրված է այդ քառակուսու ներսում (տես նկարը)։

9.  ABC եռանկյան մեջ անկյուն A-ն 52 աստիճան է (տես նկարը): Գտեք α, β, γ, δ անկյունների աստիճանային չափերի գումարը։

10. О կենտրոնով շրջանագծի վրա P, Q, R կետերը նշված են  այնպես, որ անկյուն ORP-ն 30 աստիճան է,  իսկ անկյուն QOR-ն 80 աստիճան (տես նկարը)։ Գտեք անկյուն PQO-ի աստիճանային չափը։

Ճապոնիա

Նախագծիս հղումը։

Գորիսի բարբառի բառարան

Քյինալ- գնալ

Վեր-որ

Օրիշ-ուրիշ

Ուրեն-իր,իրեն

Կնեգ-կին

Քոն ինել-քնել

Պանալ-բացել

Տուռն-դուռ

Մղակում-շեմին

Կաղնալ-կանգնել

Սըերտ-սիրտ

Քե-քո

Ախճիկ-աղջիկ

Սարանչու- սարի բնակիչ

Տամ-տալ

Յանի-իբրև

Եր կենալ-վեր կենալ

Մոլլան- մահմեդական կրոնավոր

Եշիլ-տեսնել

Կյողեր-գողեր

Ըսպասիլ ետը- սօասելուց հետո

Theodore Roosevelt

Theodore Roosevelt, bynames Teddy Roosevelt and TR, (born October 27, 1858, New York, New York, U.S.—died January 6, 1919, Oyster Bay, New York), 26th president of the United States (1901–09) and a writer, naturalist, and soldier. He expanded the powers of the presidency and of the federal government in support of the public interest in conflicts between big business and labour and steered the nation toward an active role in world politics, particularly in Europe and Asia. He won the Nobel Prize for Peace in 1906 for mediating an end to the Russo-Japanese War (1904–05), and he secured the route and began construction of the Panama Canal (1904–14).

The early years

Roosevelt was the second of four children born into a socially prominent family of Dutch and English ancestry; his father, Theodore Roosevelt, Sr., was a noted businessman and philanthropist, and his mother, Martha Bulloch of Georgia, came from a wealthy, slave-owning plantation family. In frail health as a boy, Roosevelt was educated by private tutors. From boyhood he displayed intense, wide-ranging intellectual curiosity. He graduated from Harvard College, where he was elected to Phi Beta Kappa, in 1880. He then studied briefly at Columbia Law School but soon turned to writing and politics as a career. In 1880 he married Alice Hathaway Lee, by whom he had one daughter, Alice. After his first wife’s death, in 1886 he married Edith Kermit Carow (Edith Roosevelt), with whom he lived for the rest of his life at Sagamore Hill, an estate near Oyster Bay, Long Island, New York. They had five children: Theodore, Jr., Kermit, Ethel, Archibald, and Quentin.

As a child, Roosevelt had suffered from severe asthma, and weak eyesight plagued him throughout his life. By dint of a program of physical exertion, he developed a strong physique and a lifelong love of vigorous activity. He adopted “the strenuous life,” as he entitled his 1901 book, as his ideal, both as an outdoorsman and as a politician.

Elected as a Republican to the New York State Assembly at 23, Roosevelt quickly made a name for himself as a foe of corrupt machine politics. In 1884, overcome by grief by the deaths of both his mother and his wife on the same day, he left politics to spend two years on his cattle ranch in the badlands of the Dakota Territory, where he became increasingly concerned about environmental damage to the West and its wildlife. Nonetheless, he did participate as a delegate to the Republican National Convention in 1884. His attempt to reenter public life in 1886 was unsuccessful; he was defeated in a bid to become mayor of New York City. Roosevelt remained active in politics and again battled corruption as a member of the U.S. Civil Service Commission (1889–95) and as president of the New York City Board of Police Commissioners. Appointed assistant secretary of the navy by President William McKinley, he vociferously championed a bigger navy and agitated for war with Spain. When war was declared in 1898, he organized the 1st Volunteer Cavalry, known as the Rough Riders, who were sent to fight in Cuba. Roosevelt was a brave and well-publicized military leader. The charge of the Rough Riders (on foot) up Kettle Hill during the Battle of Santiago made him the biggest national hero to come out of the Spanish-American War.

Acceptance by Herbert H.D. Peirce, American Envoy.

Since President Roosevelt was not present at the award ceremony on December 10, 1906, Mr. Herbert H.D. Peirce1, American envoy extraordinary and minister plenipotentiary to Norway, accepted the prize on his behalf. Mr. Peirce’s speech2, which included the reading of a telegram from the President, follows:

I deeply regret that my residence in your capital has been as yet too brief to enable me to address you in your own vigorous language. But “had I a thousand several tongues”, they would be inadequate to express to you the deep emotion with which I appear before you to receive, on behalf of the President of the United States, this distinguished testimonial of your recognition of those acts which stamp him as preeminent in devotion to the cause of peace and goodwill on earth.

I will not vainly attempt, by any words of mine, to add to the lustre of the name of Theodore Roosevelt. His acts proclaim him, and you, Gentlemen of the Norwegian Storting, by this award of the Nobel Peace Prize, a foundation conceived in God-like love of mankind, have blazoned to the world your recognition of his wise use of his great office in the best interests of humanity.

I quote President Roosevelt’s words in a telegram from him, recently received by me, when I say that he regards the award of this prize as one of the greatest honors which any man, in any position, throughout the world, can receive.

Speaking for my countrymen, I may say that this award will deeply appeal to the hearts of our people and knit closer those bonds of sympathy which unite us in the brotherhood of nations.

To me, who have enjoyed the inestimable privilege of witnessing in the course of current affairs the earnest desire with which the chief magistrate of my country is imbued to promote the cause of peace, in the interest of all mankind, when peace comports with that honorable self-respect which nations as well as individuals owe to themselves, this award seems most markedly felicitous, and I rejoice greatly in the good fortune which permits me to be the medium of transmission of this token of your appreciation of the profound love for, and lofty sense of duty to his fellowmen which is the guiding principle of his official life.

The President has directed me to read to you, Mr. President, the following message which he has telegraphed to me for that purpose:

“I am profoundly moved and touched by the signal honor shown me through your body in conferring upon me the Nobel Peace Prize. There is no gift I could appreciate more and I wish it were in my power fully to express my gratitude. I thank you for it, and I thank you on behalf of the United States; for what I did, I was able to accomplish only as the representative of the nation of which, for the time being, I am president.

After much thought, I have concluded that the best and most fitting way to apply the amount of the prize is by using it as a foundation to establish at Washington a permanent industrial peace committee. The object will be to strive for better and more equitable relations among my countrymen who are engaged, whether as capitalists or as wage workers, in industrial and agricultural pursuits. This will carry out the purpose of the founder of the prize, for in modern life it is as important to work for the cause of just and righteous peace in the industrial world as in the world of nations.

I again express to you the assurance of my deep and lasting gratitude and appreciation.

Theodore Roosevelt”

Mr. Knudsen then read the telegram in Norwegian, adding the following concluding remarks : “I am convinced, Gentlemen, that the words expressed here by the President of the United States and the aim for which he proposes to work, with the aid of the Peace Prize just awarded him, will gain worldwide approbation. It is incontrovertible, as President Roosevelt says, that peace in all its aspects, peace among mankind, peace between nations, peace between social classes, peace between individuals – all are equally important. The one cannot, so to speak, be divorced from the other. If we are to promote civilization and the well-being of mankind as a whole, we can do it most effectively by securing world peace, for the entire history of the world teaches us that war and devastation are inseparable. The ravages of war arrest the progress of nations culturally, materially, socially, and politically, perhaps for generations. This is why Alfred Nobel has by his testament erected a memorial that will live forever in the minds of men and that establishes him as one of the greatest benefactors of mankind.”

Ընդունում Հերբերտ Հ. Դ. Փիրսի կողմից, ամերիկացի սուրհանդակ:

Քանի որ նախագահ Ռուզվելտը 1906 թվականի դեկտեմբերի 10-ին ներկա չէր մրցանակաբաշխության արարողությանը, պարոն Հերբերտ Հ. Դ. Փիրս1, ԱՄՆ արտակարգ դեսպանորդ և Նորվեգիայում լիազոր նախարար, ընդունեց մրցանակը նրա անունից: Հաջորդը Պարոն Փիրսի ելույթն է, որը ներառում էր նախագահի հեռագրի ընթերցումը::

Ես խորապես ցավում եմ, որ ձեր մայրաքաղաքում իմ մնալը մինչ այժմ չափազանց կարճ էր, որպեսզի կարողանամ ձեզ դիմել ձեր մայրենի եռանդուն լեզվով: Բայց» եթե ես ունենայի հազար տարբեր լեզուներ», դրանք բավարար չէին ձեզ արտահայտելու այն խորը հուզմունքը, որով ես ներկայանում եմ ձեր առջև, որպեսզի Միացյալ Նահանգների նախագահի անունից ստանամ այն ակնառու վկայությունը, որ դուք ընդունում եք այն գործողությունները, որոնք բնութագրում են նրան որպես ակնառու նվիրվածության մեջ խաղաղություն և բարի կամք երկրի վրա:

Ես ապարդյուն չեմ փորձի իմ իսկ խոսքերով զարդարել Թեոդոր Ռուզվելտի անունը։ Նրա գործերը հռչակում են նրան, և դուք ՝ Նորվեգիայի Ստորտինգի պարոնայք, Խաղաղության Նոբելյան մրցանակի այս շնորհմամբ ՝ մարդկության հանդեպ աստվածանման սիրո վրա հիմնված հիմնադրամ, աշխարհին ցույց տվեցիք ձեր ճանաչումը նրա Մեծ Պահքի իմաստուն օգտագործման համար ՝ ի շահ մարդկության:

Ես մեջբերում եմ նախագահ Ռուզվելտի խոսքերը նրանից վերջերս ստացած հեռագրում, երբ ասում եմ, որ նա այս մրցանակի շնորհումը տեսնում է որպես ամենամեծ պատիվներից մեկը, որը կարող է ստանալ ցանկացած պաշտոն զբաղեցնող ցանկացած մարդ ամբողջ աշխարհում:

Իմ հայրենակիցների անունից խոսելով ՝ կարող եմ ասել, որ այս պարգևը խորապես կհետաքրքրի մեր ժողովրդի սրտերը և էլ ավելի կամրապնդի համակրանքի այն կապերը, որոնք միավորում են մեզ ժողովուրդների եղբայրության մեջ ։

Ես, ում անգնահատելի պատիվ է ընձեռվել ընթացիկ իրադարձությունների ընթացքում ականատես լինել իմ երկրի գլխավոր դատավորի անկեղծ ցանկությանը, նպաստել խաղաղության գործին ՝ ի շահ ողջ մարդկության, երբ խաղաղությունը զուգորդվում է այն վեհ ինքնահարգանքի հետ, որին պարտական են ինչպես ազգերը, այնպես էլ անհատները: նրանց համար այս պարգևը թվում է ամենանշանավորը, և ես շատ ուրախ եմ այն բախտով, որը թույլ է տալիս ինձ միջնորդ լինել ձեր խորը սիրո համար ձեր գնահատանքի Այս նշանը փոխանցելու համար, եվ իր գործընկերների հանդեպ պարտականության վեհ զգացումը, որը նրա պաշտոնական կյանքի առաջնորդող սկզբունքն է:

Նախագահը հանձնարարեց ինձ ընթերցել Ձեզ, պարոն Նախագահ, հետևյալ ուղերձը, որը նա հեռագրեց ինձ այդ նպատակով:

«Ինձ խորապես հուզել է այն մեծ պատիվը, որը ձեր մարմինը տվել է ինձ Խաղաղության Նոբելյան մրցանակ շնորհելիս ։ Չկա նվեր, որը ես կարող եմ ավելի շատ գնահատել, և ես կցանկանայի, որ իմ ուժի մեջ լիներ իմ երախտագիտությունը լիովին արտահայտելու համար: Ես շնորհակալ եմ ձեզ դրա համար և շնորհակալություն եմ հայտնում Միացյալ Նահանգների անունից. այն բանի համար, ինչ ես արել եմ, ես կարողացել եմ անել միայն որպես ազգի ներկայացուցիչ, որի նախագահն այժմ ես եմ:

Շատ մտածելուց հետո ես հասկացա, որ մրցանակի գումարը բաշխելու լավագույն և ամենահարմար միջոցը դա օգտագործելն է որպես հիմք Վաշինգտոնում արդյունաբերության խաղաղության մշտական հանձնաժողով ստեղծելու համար: Նպատակը կլինի ավելի լավ եւ ավելի արդար հարաբերություններ ունենալ իմ հայրենակիցների միջեւ, ովքեր զբաղված են, թե որպես կապիտալիստներ կամ աշխատողներ, արդյունաբերության եւ գյուղատնտեսության մեջ: Դա կնպաստի մրցանակի հիմնադրի նպատակին հասնելուն, քանի որ ժամանակակից կյանքում նույնքան կարևոր է աշխատել հանուն արդյունաբերական աշխարհում արդար խաղաղության, որքան ազգերի աշխարհում:

Մեկ անգամ ևս հավաստում եմ ձեզ իմ խորին և հարատև երախտագիտությունն ու երախտագիտությունը:

Թեոդոր Ռուզվելտ»

«Համոզված եմ, պարոնայք, որ Միացյալ Նահանգների նախագահի կողմից Այստեղ արտահայտված խոսքերը և այն նպատակը, որի համար Նա առաջարկում է աշխատել, իրեն նոր շնորհված խաղաղության մրցանակով, հավանության կարժանանան ամբողջ աշխարհում: ես հավատում եմ, որ Միացյալ Նահանգների նախագահը և այն նպատակը, որի համար Նա առաջարկում է աշխատել, և այն նպատակը, որի համար Նա առաջարկում է աշխատել, նրան շնորհված խաղաղության մրցանակով, կհաստատվի ամբողջ աշխարհում»: Անհերքելի է, ինչպես ասում է նախագահ Ռուզվելտը, որ խաղաղությունն իր բոլոր ասպեկտներով, խաղաղությունը մարդկության մեջ, խաղաղությունը ազգերի միջև, խաղաղությունը սոցիալական դասերի միջև, խաղաղությունը անհատների միջև. Մեկը չի կարող, այսպես ասած, առանձնացվել մյուսից։ Եթե մենք ուզում ենք նպաստել քաղաքակրթությանը և ընդհանուր առմամբ մարդկության բարեկեցությանը, ապա դա կարող ենք անել առավել արդյունավետ՝ ապահովելով համաշխարհային խաղաղություն, քանի որ ամբողջ համաշխարհային պատմությունը մեզ սովորեցնում է, որ պատերազմն ու ավերածությունն անբաժան են: Պատերազմի կործանարար հետևանքները դադարեցնում են ազգերի առաջընթացը մշակութային, նյութական, սոցիալական և քաղաքական առումով, գուցե մի քանի սերունդների համար: Ահա թե ինչու Ալֆրեդ Նոբելը իր կամքով կանգնեցրեց մի հուշահամալիր, որը հավերժ կապրի մարդկանց մտքում և որը նրան հաստատում է որպես մարդկության ամենամեծ բարերարներից մեկը»: