1․ Ի՞նչ դեր ունի ռազմաարդյունաբերության համալիրները ռազմական աշխարհագրության մեջ։
2․ Պատերազմի ժամանակ ի՞նչ դեր ու նշանակություն ունի արդյունաբերական համալիրները։
Պատերազմական իրավիճակներում գտնվող երկրների ռազմաարդյունաբերական համալիրի տարբեր ճյուղերի գործունեության ապահովման համար պահանջվում են մեծ քանակի ռազմավարական հումք ` երկաթաքար, գունավոր և հազվագյուտ մետաղական և ոչ մետաղական հանքանյութեր, նավթ, քարածուխ, փայտանյութ, բամբակ, բուրդ, հացահատիկ, մսամթերք և այլն: Այս բոլորն անհրաժեշտ է զինված ուժերի կարիքների համար, սպառազինության և հանդերձանքի արտադրության, բանակին սննդամթերքով ապահովման, երկրի մասնակի կամ ամբողջապես տրանսպորտային շրջափակման դեպքում բնակչության
առաջնահերթ կարիքները բավարարելու համար:
3․ Բնութագրել ՀՀ-ն արդյունաբերության ճյուղային կառուցվածքը։
ՀՀ արդյունաբերության գլխավոր ճյուղերն են` մեքենաշինությունը, թեթև արդյունաբերությունը, սննդի արդյունաբերությունը, քիմիական արդյունաբերությունը և գունավոր մետալուրգիան: Առանձնահատուկ տեղ է գրավում էներգետիկան:
4․ Բնութագրել արդյունաբերության զարգացման հեռանկարները ՀՀ-ում։
5․ Ի՞նչ դեր ունի վառելիքաէներգետիկ արդյունաբերությունը տնտեսության զարգացման գործում:
Այս ճյուղը իր նշանակությամբ բացառիկ դեր է կատարում երկրի էկոնոմիկայում: ՀՀ վառելիքային հաշվեկշռում ամենամեծ բաժինն ունի գազը: Այն ՀՀ է մուտք գործել 1960 թվականին, երբ Հայաստանը միացվեց գազամուղների անդրկովկասյան միասնական ցանցին: Այժմ Ադրբեջանի տարածքով Հայաստան եկող գազամուղը չի գործում, և մեր հանրապետությունը գազը ստանում է Ռուսաստանից և Թուրքմենստանից` Հյուսիսային Կովկասի և Վրաստանի տարածքով անցնող գազամուղով: ՀՀ էլեկտրատնտեսությունը` հանրապետական միասնական էներգահամակարգը, մի բարդ արտադրական օրգանիզմ է: Դրա մեջ մտնում են էլեկտրոկայանները, ինչպես նաև տրանսֆորմատային ենթակայաններ և էլեկտրահաղորդման գծերը: Էլեկտրակայանների թիվը երկու տասնյակից ավելի է, գումարային հզորությունը կազմում է 3,5 մլն կՎտ:
6․ Թվարկել ՀՀ-ում առկա էլեկտրակայանները։
Ներկայումս Հայաստանում գործում են 1 ատոմային, 3 ջերմային, 188 ջրային, 4 հողմային, 20 արևային էլեկտրակայաններ, ինչպես նաև կենսազանգվածից էլեկտրաէներգիա արտադրող մեկ կայան։
7․ Բնութագրել մետաղաձուլության և մեքենաշինության զարգացման նախադրյալները։
Մեքենաշինության զարգացումը ՀՀ-ում սկսվեց 1920 թվականից հետո։ Որպես առաջին նախապայման մշակվեց ինդուստրացման տեղական առանձնահատկություններից բխող այնպիսի քաղաքականություն, որի ծրագրային դրույթներից առաջնահերթությունը տրվում է հայ-թուրքական կռիվներից տուժած ու ավերված տնտեսական ենթակառուցվածքների (ձեռնարկությունների, ճանապարհների, պահեստների և այլն) վերականգնմանը, նախկինում գործող մեխանիկական, փականագործական, թիթեղագործական և օպտիկական մանր արհեստանոցների փոխարեն՝ մեքենաշինական խոշոր միավորումների (կոոպերացիաների) կազմավորմանը, բոլորովին նոր ձեռնարկությունների (հաստոցաշինական, սարքաշինական, գործիքաշինական) շինարարությանը և այլն, որոնք պետք է լուծեին արտադրության մեքենայացման ու ավտոմատացման տարեցտարի աճող պահանջարկը։ Երկրորդ նախապայմանն էլեկտրաէներգետիկ և մետաղաձուլական համալիրների զարգացման տեմպերի կայունացումն էր։ Երրորդ ազդեցիկ գործոնը գիտահետազոտական հիմնարկությունների և բարձրակարգ մասնագիտություն ապահովող կրթօջախների ցանցի ընդարձակումն ու համալրումն էր։ Չորրորդ նախադրյալը հայրենադարձների ակտիվ հոսքն էր Հայաստան, քանի որ նրանց շարքերում մեծ թիվ էին կազմում ինժեներական և տեխնիկական կրթություն, փորձ ու հմտություն ունեցող աշխատանքային կադրերը։ Համալիր քաղաքականության իրականացման շնորհիվ հնարավոր դարձավ Հայաստանի Հանրապետության արդյունաբերության համախառն արտադրանքի կառուցվածքում մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի համախառն արտադրանքի բաժինը 1940 թվականին հասցնել 4%, 1960 թվականին ՝ 13%, 1980 թվականին ՝ 24%, իսկ 1990 թվականին ՝ 35%։
Ներկայումս մեր հանրապետության արդյունաբերության համախառն արտադրանքի ծավալում մետաղամշակման և մեքենաշինական համալիրի համախառն արդյունքի բաժինը կազմում է 7,8% (վառելիքա֊էներգետիկ համալիր ՝ 17,5%, մետաղաձուլական համալիր ՝ 34%)։
8․ Ներկայացնել այն արտադրատեսակները ,որոնք հումք են ծառայում ռազմական արդյունաբերության մեջ։
Սոնա Մեհրաբյան 