Рубрика: Պատմություն 2-րդ կուրս

«Նախ Մարդ» վերլուծություն

Նյութականի և հոգևորի հակադրություն. հեղինակը կտրուկ առանձնացնում է «նյութական» և «հոգևոր»հասկացությունները ։ Նյութականը, իր կարծիքով, փչացող է, եսասեր և բերում է հիասթափության։ Հոգևորը, ընդհակառակը, հավերժ, ազնիվ և իսկական երջանկության աղբյուր է:
Նժդեհը պնդում է, որ մարդուն անհրաժեշտ է ԻԴԵԱԼ, որին նա պետք է ձգտի: Այս իդեալը պետք է լինի ոչ թե նյութական, այլ հոգևոր և բարոյական ։


Իդեալին հասնելը հնարավոր է միայն նրան ծառայելու միջոցով: Այս ծառայությունը կարող է արտահայտվել տարբեր ձևերով ՝ ինքնակատարելագործում, ուրիշներին օգնելը, հասարակության բարօրության համար աշխատելը։


Հայրենասիրություն: իդեալին ծառայելու կարևոր մասը հայրենասիրությունն է: Հեղինակը կոչ է անում ընթերցողներին սիրել իրենց ժողովրդին և իրենց երկիրը, պատրաստ լինել անձնազոհության ՝ հանուն իրենց բարօրության:
Ժամանակակից հասարակության քննադատությունհեղինակը քննադատում է ժամանակակից հասարակությունը, որը, նրա կարծիքով, ամրագրված է նյութական արժեքների վրա և զուրկ է հոգևոր ուղեցույցներից:
Գործողության կոչ: հեղինակը խրախուսում է ընթերցողներին փոխել իրենց կյանքը, երես թեքել նյութականից և նվիրվել հոգևորին:

Рубрика: Պատմություն 2-րդ կուրս

«Ես-ից ՄԵՆՔ» հանդիպման ամփոփում

«Ես-ից ՄԵՆՔ» հանդիպման շրջանակներում, քոլեջը հրավիրել է իմ ամենա  պատմաբան, հրապարակախոս՝ Հրանտ Տեր-Աբրահամյանին: Հանդիպումը անցնում էր հարց-պատասխան ֆորմատով։ Շատերը հարցեր տվեցինք և ստացանք մեր պատասխանները։ Իրականում, խոսալով իմ կարծիքից, Հրանտ Տեր-Աբրահամյանը շատ լավ տպավորություն թողեց իմ վրա, իրական կյանքում նա ավելի լավն է։ Իր հետ քննարելով մեր հարցերը, իմ աշխարհայացքը լայնացավ իսկ գիտելիքներս շատացան։

Рубрика: Պատմություն 2-րդ կուրս

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում
Տեսանյութը՝ այստեղ /մաս 16/
Առաջադրանք՝

  • Ի՞ նչ է ինքնիշխան որոշումը և սուվերենությունը։

Սուվերենությունը դա մարու/ մարդկանց խումբ է, ում որոշումները կախված չեն որևէ ֆորմալ օրենգից:

Рубрика: Պատմություն 2-րդ կուրս

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում

ՀՈՒՆՎԱՐ 29 — ՓԵՏՐՎԱՐ 5

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում
Տեսանյութը՝ այստեղ /մաս 15/
Առաջադրանք՝

  • 1920 թվականի ռուս-թուրքական դաշինք, ինչու՞ է կարևոր անունը` հենց ռուս-թուրքական, այլ ոչ թե՝ քեմալ-բոլշևիկյան։

Ռուս-թուրքական դաշինքը մեզ մոտ հայտնի է որպես բոլշևիկա-քեմալական դաշինք, որը մնացել է սովետական լեզվամտածողությունից, որտեղ խուսափում էին միջազգային հարաբերույթուններում իրերը կոչել ւրենց անուններով։ Սա ենթատեքստ ստեղծելու համար է, կարծես խոսքը ոչ թե ռուսների մասին է, այլ բոլշևիկների։ Սա հայերի կողմից կեղծ մոտեցում է հանդիսանում և այստեղ պետք է դրվի ոչ թե մեղադրելու կամ նեղանալու, այլ հասկանալու խնդիրը։

  • 1916 թ.-ի ռուսական ԱԳՆ-ի փաստաթուղթը. Ռուսաստանին պետք է ուժեղ, ազգային և ռուսամետ Թուրքիա պատերազմից հետո։

1916 թ․ դեկտեմբերին Ցարական Ռուսաստանի արտաքին գործերի նախարարը գրում է, որ իրենք Թուրքիայի դեմ պատերազմում հասել են իրենց հիմնական նպատակներին, այսինքն նեղուցների (Բոսվոր, Դարդանելի) հարցը լուծվել է (մնացել է իրենց), հայկական հարզերը գրավել են և այլևս Թուրքիայի դեմ թշնամացումը անիմաստ է, ավելին Թուրքիայի թուլացումը իրենց համար ձեռնտու չէ, այլ պետք է ճիշտ հակառակը ՝ ուժեղ և ազգային թուրքական պետության կայացումը, որը կլինի Ռուսատանի դաշնակիցը։

  • Ինչպե՞ս պետք է սովորենք (ռուսներից եւ թուրքերից), այլ ոչ թե սովորեցնենք քաղաքականություն:

Դարերի ընթացքում հայկական ավանդույթն է ռուսներին բացատրել, թե որն է իրենց շահը։ Նայելով քարտեզում Հայաստանի և Ռուսաստանի տարածքներին, պարզ է դառնում նրանց ընկալումը քաղաքականության հանդեպ։ Ընդամենը 30հազ․ քառ․ կմ տարածք իր հայրենիքից պահպանած ազգը չի կարող նման ահռելի տարածք յուրացրած և դարերով կայուն պետականություն ստեղծած պետությանը քաղաքականություն սովորեցնել։

Рубрика: Без рубрики, Պատմություն 2-րդ կուրս

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում

ՀՈՒՆՎԱՐ 22-29

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում
Տեսանյութը՝ այստեղ /մաս 14/
Առաջադրանք՝

  • 1919 թվական՝ եզակի տարեթիվ, երբ չկան ոչ ռուսները, ոչ թուրքերը։

1919 թ․ համարվում է մեր պատմության ամենահետաքրքիր և առավել քիչ ուսումնասիրված տարեթվերից մեկը։ 1919 թ․ միակ տարին է, երբ չկան ո՛չ ռուսները, ո՛չ թուրքերը։

1918-1919 թթ․ ռուսական պետությունը գրեթե փլուզվել էր և հատկապես 1919 թ․ Ռուսաստանում քաղաքացիական պատերազմի գագաթնակետի տարին էր, ընդ որում երկու կողմի պատերազմ չէր, այլ միաժամանակ մի քանի ճակատ էր։

Օսմանյան կայսրությունը պարտություն է կրում և փլուզվում է, ներքուստ նույնպես պառակտվելով ՝ քեմալակամ շարժման պատճառով, ինչը չի ենթարկվում կենտրոնական կառավարամանը, որը գտնվում էր Ստամբուլում։ Այս պատճառով էլ չկար Թուրքիայի պետական ազդեցությունը։

Այս ժամանակահատվածում կար բրիտանական ներկայություն, որոնք հանդես էին գալիս որպես խաղաղության երաշխավորներ։

  • Հայաստանի կառավարության քաղաքական փիլիսոփայությունը՝ սպասում մեծերի որոշմանը եւ անվճռականություն վճռական պայմաններում:

Ստեղծվել էր իրավիճակ, որ բոլորը պետք է փորձեին իրենց հարցերը լուծել իրենց ուժերով, ինչքան որ կարող էին։ Սակայն այս անգամ ևս հայկական վերնախավը չի գործում այդ տրամաբանության մեջ, այլ որդեգրում է նվազագույն նախաձեռնողականության և սպասողական քաղաքականություն։

Рубрика: Без рубрики, Պատմություն 2-րդ կուրս

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում

ՀՈՒՆՎԱՐ 15-22

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում
Տեսանյութը՝ այստեղ /մաս 13/
Առաջադրանք՝

  • «Մենակի դեր»-ի գիտակցումը:

Արդյո՞ք կարող էինք ունենալ Հայաստան նույն իրավիճակում, սակայն այլ սահմաններով և այլ պայմաններով։ Հնարավոր էր միայն այն դեպքում, եթե ՝

  • լիներ ճիշտ քաղաքական ղեկավարում, այսինքն ՝ հայաստանակենտրոն, ոչ թե ղեկավարումը լիներ Թիֆլիսից։ Այս դեպքում արդյունեքներն ավելի մեծ կլինեին, եթե հայկական էլիտան ինքնուրույն դիրք զբաղեցներ, չկառչելով ռուսական ներկայությունից և Անդրկովկասյան միությունից։
  • դիմադրությունը լիներ ավելի կենտրոնացված և համահայկական
  • հայերը բանակցությունները վարեին անմիջապես թուրքերի հետ, այլ ոչ թե Անդրկովկասյան դաշինքի միջնորդությամբ, որովհետև արդյունքի հասնելու համար կարևոր է գիտակցել «մենակի դեր»-ը։
  • 1918թ. կառավարության ժամանումը Երևան՝ դրսկենետրոն և հայաստանակենտրոն մտածողությունը:

Հայկական կառավարությունը 1918 թ․ հուլիսին Թիֆլիսից ժամանեց Երևան։ Թիֆլիսաբնակ հայերի շրջանում կար այն սովորությունը, որ Թիֆլիսը հայկական կենտրոն էր և Թիֆլիսի կյանքը թողնել, գալ ապրել Երևանում ՝ ավերված քաղաք, սով, հիվանդություններ, մեծ փորձություն էր նրանց համար։

Պարլամենտական կառավարումը ճգնաժամային իրավիճակում գտնվող պետության համար, ինչպիսին Հայաստանն էր, անհամատեղելի է, սակայն նման մտածողությունը տիպիկ թր հայկական էլիտաներին, քանի որ նրանք հանդիսանում էին ռուս մտավորականության մի մասը։

  • Խալիլ փաշայի և Արամի պայմանավորվածությունը:

Խալիլ փաշան գալիս է Երևան և հանդիպում Արամ Մանուկյանի հետ։ Հայաստանի գլխավոր խնդիրներից մեկը արևմտահայ փախստականներն էին, որոնց համար չկար բնուկության տարածք։ Արամ Մանուկյանը կարողանում է պայմանավորվել, որ թուրքաբնակ Գառնիի ձորում բնակեցվեն մշեցի փախստականները, իսկ թուրք բնակիչները դուրս գան տարածքից։

Рубрика: Без рубрики, Պատմություն 2-րդ կուրս

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում

ՀՈՒՆՎԱՐ 8-15

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում
Տեսանյութը՝ այստեղ /մաս 12/
Առաջադրանք՝

  • Ի՞նչ գործոնների արդյունք է 1918-ի անկախությունը:

Հասկանանք, թե ինչի արդյունքում է հաստատվել մեր այսօրվա անկախությունը։

Կարելի է առանձնացնել 3 կարևոր գործոններ ՝

1․ հայկական գործոն (դիմադրության գործոն)

2. թուրքական գործոն

3․ գերմանական գործոն

Թուրքական գործոնի մեջ կարելի է հիշատակել 1914 թ․ առաջարկը, ինչպես նաև Բաթումում ընթացող բանակցությունները, որտեղ թուքերը 1918 թ. մայիսի 26–ը վերջնագիր են հայտարարում, որպեսզի մինչ այդ լուծարվի Անդրկովկասյան սեյմը, այսպես ասած առաջարկում են, որ անդամ ժողովուրդները անկախություն հայտարարեն: Այս պայմանն ընդունվում է և Անդրկովկասյան սեյմը լուծարվում է։ Մայիսի 26–ի երեկոյան, հենց նույն դահլիճում Վրաստանի ներակայացուցիչները հայտարարում են Վրաստանի անկախությունը, հաջորդ օրը ՝ մայիսի 27–ին Ադրբեջանը ևս հայտարարվում է անկախ պետություն։ Մայիսի 28-ի երեկոյան հայկական Ազգային խորհուրդը Թիֆլիսում նիստի ժամանակ որոշում է, որ պետք է ընդունեն անկախությունը և մայիսի 30–ին այս որոշումն արդեն պաշտոնապես հայտարարվում է։

Գերմանական գործոնի մեջ կարելի է հիշատակել հետևյալ առաջարկը ՝ հայերը լինեն Վրաստանի կազմում։ Հայկական գործոնը վճռորոշ էր: Հատկապես վճռորոշ դեր ունեցավ Սարդարապատի ճակատամարտը, որը հանդիսացավ անկախ Հայստտանի ստեղծման վերջին արգումենտը, ինչպես նաև ստիպեց, որ թուրքրեը ճանաչեն անկախ Հայաստանի գոյությունը:

Օգտակար հղումներ՝
Շիտակ պատմություն․ Հայաստանի Առաջին Հանրապետության հռչակումը
Փ/Ֆ «Արամը»

Рубрика: Պատմություն 2-րդ կուրս

ՆՈՅԵՄԲԵՐ 20-26

Հայաստանը ռուս-թուրքական հարաբերությունների համատեքստում
Տեսանյութը՝ այստեղ /մաս 11/

Կարևոր մտքեր․

Միայն գաղափարը հերիք չէ դիմադրելու համար, պետք է որոշակի զենք և փորձ։


Առաջադրանք՝

Рубрика: Պատմություն 2-րդ կուրս

Պատմություն

18-թվականին ռուսական բանակը լքեց Անդրկովկասը, հայերը մնացին իրենց հարևանների հետ։ Մեր վերնախավը համոզված էր, որ ռուսական բանակը մեր տարածքում հաստատուն է մնալու և իրենք անհանգստանալու կարիք չունեին։ Այսօր էլ մեր վերնախավը դեռ չգիտի, լավ է արդյոք ռուսների ներկայությունը տարածվում, թե ոչ։ Թե անցյալում, թե հիմա, մեր վերնախավի քաղաքականությունը գավառական ռացիոնալիզմ է։ 1914-թվականին, հայերը միացան ռուսական բանակին պատերազմում, որովհետև ռուսական բանակը ուժեղ էր։ Այդ պատերազմում Անանդը հաղթեց, բայց սրա վտանգը եղավ այն, որ թուրքերը գրավեցին արևմտյան Հայաստանը։ Բայց խնդիրը այն է, որ քաղաքական հաշվարկները չեն կարող լինել թվաբանական։ Քաղաքական հաշվարկները ավելի բարդ են։ Փաստը այն է,որ Ռուսաստանը իր հաշվարկներում սխալվեց և պարտություն կրելու։Նույնիսկ 1917-թվականին, երբ ռուսական բանակը լուրջ քայքայման էր գնում, մեր վերնախավը չէր նկատում։ Մեր վերնախավը իներցիայով դեռ կախվածության մեջ էր մնացել այդ չեղած, քայքայված Ռուսաստանից։ Այս իրավիճակում, անկախ ամեն ինչից Հայաստանը անկախանում էր, բայց վերնախավը փախնում էր ինքնուրույնությունից։ Անդրֆեդերացիայում, այպիսի վիճակ էր, որ այդ երեք ժողովուրդների շահերը չէին համընկնում։ Թուրքական բանակը 1918-թվականին այդքան էլ ուժեղ բանակ չէր։Չորս տարի պատերազմ կրած բանակը, թուլացել էր։ Հայկական բանակը, ուներ կազմավորված զորամիավորումներ, որոնք ղեկավարվում էին ռուսահայ սպայերը, սակայն շարունակությունը բարձր չէր։ Զորամիավորումների միանում են նաև կամավորականները։ Բանակը անպարտելի է, երբ կանոնավոր բանակն ու կամավորները միասնական են պայքարում, վկան 1991 պատերազմի մեր հաղթանակը, իսկ 2020 թվականի պատերազմում միասնությունը չկար։
Քաղաքական մասը
Ամենա ուժեղ բանակը, եթե քաղաքանապես ճիշտ չի ուղարկվում, ապա դատապարտված է պարտության։ 1918 թվականի պատերազմում, իրավական պատկերը, շատ խառնված էր, այդ ժամանակ թուրքերը ասում էին, որ պատերազմ չէին ուզում, պատճառաբանում էին,որ հայերը շատ էին իրենց ճնշում, ստիպված էին գնալ պատերազմի։ Նույն ժամանակ, Բոլշեվիկյան Հայաստանը, բանակցություններ էր վարում Անդրկովկասի վերաբերյալ։