Լիլիթ Ստեփանյանի նախագծի շրջանակներում մենք շրջայց կատարեցին Արագածոտնի մարզում գտնվող Փարպի գյուղում:
Մեր առաջին կետը Arlean հյութի գործարան այցելությունն էր։
Այցի ընթացքում այցելեցինք Փարպի գյուղի Սուրբ Տարմանչաց, Սուրբ Գրիգոր և Ծիրանավոր եկեղեցիներ: Գյուղով հոսող Քասախ գետից վերցրել են նաև ջրի և հողի նմուշներ ։
Շրջայցի ողջ ընթացքում, բացի շրջակայքին ծանոթանալուց, տեղեկացել ենք նաև գյուղացիների կյանքի ու կենցաղի հետ:
Մարտի 7-ին Կորեայի մշակույթին նվիրված միջոցառում է տեղի ունենալու։
Մասնակիցները՝ քոլեջի ուսանողները
Ժամը՝ 12։00-14։00
Մեկնարկ՝ Քոլեջից հասարակակն տրանսպորտով
Լիլյա Պալյան
Մանյա Կարապետյան
Դայանա ԿԱրապետյան
ԼԱուրա Ղազարյան
Լուսինե Մելքումյան
Միքայել Խուդավերդիան
Նարեկ Միրզոյան
Սուրիկ ՀԱմբարձումյան
Նպատակը՝ կորեական մշակույթի ուսումնասիրում, ծանոթացում
Արդյունը՝ ուսանողների պատումները ֆոտոշարով
Այսօր մենք գնացինք էքսկուրսիայի ՝ քայլելով փողոցներով և ուսումնասիրելով արձանները ՝ խորասուզվելու Հայաստանի մասին նոր գիտելիքների մեջ: Երբ նայում ես հնագույն ճարտարապետության եւ արձանների, մենք ստացել ենք լայն պատկերացում մեր երկրի մասին.
Անհնար է միաժամանակ ընդգրկել բոլոր ասպեկտները, բայց հնարավոր է ընդլայնել պատմամշակութային փիլիսոփայության ձեր ըմբռնումը ՝ նոր բան հայտնաբերելով:
Մեր գիդը մեզ պատմեց գինու պատմության մասին, ներկայացրեց բազմաթիվ գրողների, ինչպես նաև արձանների միջոցով ծանոթացրեց մեծ հայերի հետ:
Ահա և մեր հարցազրույցը՝
Այսօր, ես ընկերներիս հետ գնացի սահադաշտ ՝ զվարճալի և ակտիվ ժամանակ անցկացնելու համար:
Ժամանելուն պես մենք չմուշկներ վարձեցինք և գնացինք սառցադաշտ։ Սկզբում մեզանից ոմանք հազիվ էին պահում իրենց հավասարակշռությունը, բայց յուրաքանչյուր շրջանի հետ ամեն ինչ ավելի լավանում էր: Սառույցի վրա զվարճանքի մթնոլորտ էր, և մենք ծիծաղում էինք ընկնելուց խուսափելու մեր փորձերի վրա:
ընկերներից ոմանք արագ սովորեցին էին փորձառու ընկերների օգնության շնորհիվ ։ Շուտով բոլորս սկսեցինք վստահորեն սահել սառույցի վրա։
Ահա և մի քանի ֆոտո՝
Հետազոտական աշխատանքի շրջանակում ուսումնասիրելու ենք ՀՀ-ն բոլոր մարզերի ազգային մշակույթի տարրերը, որի մեջ է մտնում ազգային խոհանոցը։ Ծանոթանալու ենք Արմավիրի մարզի ազգային խոհանոցին։ Ձեռք ենք բերելու համագործակցություն տեղի մասնագետների հետ։
Մակնիշի համարը՝ 60CO077
Գումարը՝ 2500 դրամ
Եղանակ՝ արևային
Մեկնում՝ Երևան- Վաղարշապատ-Էջմիածին
Վերադարձ՝ նույն երթուղիով
Նպատակ՝
Հայրենագիտական կանգառներ
Նախապատարստական աշխատանք
Ընթացքը․
Ճամփորդության առաջին կանգառը լինելու է Զավարթնոց տաճարը, որտեղ մանրամասն ուումնասիրելու ենք տաճարի պատմությունը։ Այնուհետև շարունակելով ճանապարհ այցելելու ենք Էջմիածին քաղաքում գտնվող Մաչանենց տուն, շրջանցելու և ծանոթանալու համար։ Մեր վերջիին կանառը կլինի Մայթ Աթոռում, որտեղ կքայլենք և կծանոթանանք նրա պատմության հետ։
Ամփոփում՝ տեսաֆիլմի և ֆոտոպումների միջոցով։
Մասնակիցներ՝
Այսօր ընկերներով այցելեցինք «Էրեբունի» թանգարան և այնտեղ հետաքրքիր ժամանակ անցկացրինք։ Թանգարանը գտնվում է Հայաստանում և նվիրված է հնագույն Էրեբունի քաղաքին, որը Ուրարտուի մայրաքաղաքն էր Մ.թ. ա. 8-7-րդ դարերում:
Մենք սկսեցինք մեր ճամփորդությունը ցուցահանդեսից, որտեղ ներկայացված էին հնագիտական գտածոները, նմուշներ, եւ վերակառուցման հնագույն շենքերի. Զարմանալիորեն հետաքրքրաշարժ էր սովորել հին ուրարտացիների կյանքի և մշակույթի մասին:
Հատկապես հիշարժան էր էքսկուրսիան Հին Էրեբունու ավերակներով, որտեղ տեսանք ավելի քան 2700 տարի առաջ դրված պատերի մնացորդները ։ Ուղեցույցը մեզ շատ հետաքրքիր փաստեր պատմեց այս վայրի պատմության մասին:
Թանգարանում գտանք նաև ուրարտացիների կրոնին, արվեստին և առօրյա կյանքին վերաբերող բազմաթիվ հետաքրքիր ցուցանմուշներ: Մեզ հատկապես զարմացրել են հնագույն կերամիկական արտադրանքներն ու զարդերը ։
Ընդհանուր առմամբ, «Էրեբունի» թանգարան այցելությունը ոչ միայն հետաքրքիր էր, այլև կրթական: Մենք շատ բան իմացանք Հայաստանի հնագույն պատմության և հնագույն քաղաքակրթությունների մասին: Դա հիանալի փորձ էր, որը մենք երբեք չենք մոռանա: Նաև այցելել ենք Բիայնական դամբարան։
Բիայնական դամբարանը բացվել է 1889 թվականին, որպես Հայաստանի արքայադարձի վայր։
Ապրիլի 14 մենք մի խմբով մեկնեցինք Արարատի մարզ։
Առաջին մեր կանգառը դա՝ Հրեշտակների ձորն էր, որտեղ մենք իմացանք այդ տեղի անվան ծագումնաբանությունը և պատմությունը։
Ահա և նկարներ՝
Հաջորդ կանգառը Դվինի հնավայր էր, որտեղ մենք տեսանք մի հնավայր, որտեղ կատարվել են կրոնական արարողություններ Կիլիկիայի թագավորության ժամանակ։
Ահա և նկարներ՝
Մեր վերջին կանգառը եղավ՝ Դվինի բուրգը։ Մենք բարձրացանք մոտակա մի լեռան վրա և նույնիսկ պարեցինք մեր քոլեջի պարերից մի քանիսը։
Մարտի 24 Պատվելի Թամարի և միսս Արփիի հետ գնացինք Չարենցի տուն-թանգարան, որտեղ իմացանք շատ-շատ հետաքրքիր փաստեր նրա մասին։ Չարենցը հանճարեղ բանաստեղծ է եղել և ունեցել է իր պես ոչ ստանդարտ պատմություն, որտեղ կա սեր և սուգ։ Մեր հիմնական ճամփորդությունից հետո գնացինք կասկադ և հետ եկանք քոլեջ։
Դեկտեմբերի 23-ին քոլեջի մի խմբով մեկնեցինք հիանալի քաղաք Վաղարշապատ։ Երբ հասանք մեր առաջին կանգառը եղավ Սուրբ Հռիթսիմե վանքում, որտեղ մենք իմացանք նրա պատմությունը և ափշեցին այդ եկեղեցու գմբեթից։ Հաջորդ մեր կանգառը եղավ Մայր տաճար և Ռուբեն Սևակ պատկերասրահում, ապա Սուրբ Գայանեի վանք, մի փոքր հանգիստ վանքի բակում և շրջայց հայ երախտավորների շիրիմներին։ Այս հետաքրքիր արկածներից հետո մենք զբոսնեցինք քաղաքի փողոցներում և գնացինք Վաղարշապատի Տաշիր Պիցցա, սնվելու։ Վերադարձի ճանապարին այցելեցինք Զվարթնոցի տաճարը, ապա՝ Երևան։
Ահա և ֆոտոշար
Ճամփորդության ժամանակը՝ դեկտեմբերի 23-ին՝ ժամը 9․15-ին
Ճամփորդության վայրը՝ Ամանորին ընդառաջ՝ ուսումաճանաչողական ճամփորդություն դեպի Արմավիրի մարզ՝ Վաղարշապատ քաղաք, ճանապարհին՝ այցելություն Սուրբ Հռիփսիմեի տաճար, այցելություն նկարիչ Մհեր Աբեղյանի պատկերասրահ-թանգարան և քայլք քաղաքում, այցելություն, Կոմիտասի, Մակար Եկմալյանի արձաններին, Հովանոցներով փողոց՝ ամանորյա տոնավաճառ, քայլք Մայր տաճար, այցելություն տաճարի գանձատուն, Սուրբ Գայանեի վանք, այց հայ երախտավորների շիրիմներին, վերադարձին՝ Զվարթնոցի տաճար։
Ճամփորդության մասնակիցներ՝ Քոլեջի տարատարիք սովորողներ
Նպատակը՝ հայրենագիտական-ճանաչողական ճամփորդությամբ սովորողները կճանաչեն հայոց հոգևոր մայրաքաղաքը՝ իր տեսարժան վայրերով, վերադարձին՝ այցելություն Զվարթնոցի տաճար։
Նախապատրաստական աշխատանքներ
Սովորողները նախապես համացանցի միջոցով, ծանոթանում են Էջմիածին քաղաքին, նրա տարածքում գտնվող պատմամշակութային կոթողներին, առցանց տեղեկություններ են հավաքում, հրապարակումներ անում իրենց բլոգներում և Քոլեջի ենթակայքում:
Ճարտարապետական հուշարձանների նկարագրություն
Սուրբ Հռիփսիմե եկեղեցին գտնվում է Վաղարշապատի հյուսիսարևելյան կողմում՝ Հայաստանում քրիստոնեություն տարածող սուրբ Հռիփսիմեի և նրա 32 ընկերուհիների (Հռիփսիմյանց կույսեր) նահատակման վայրում: Ըստ Ագաթանգեղոսի՝ 301 թ-ին այստեղ, Գրիգոր Լուսավորչի նախաձեռնությամբ և առաջնորդությամբ, Տրդատ Գ Մեծ արքան, նրա քույր Խոսրովիդուխտը և Աշխեն թագուհին, ի հիշատակ նահատակ կույսերի, կառուցել են վկայարան՝ կիսագետնափոր դամբարան, վրան՝ ամպհովանի: Եկեղեցին կառուցվել է 618 թ-ին։ Իր ճարտարապետական կատարելությամբ այդ տիպի եկեղեցիների լավագույն օրինակն է, որի հորինվածքը լայնորեն տարածվել է Հայաստանում: 1776 թ-ին Սիմեոն Ա Երևանցին կառուցել է վանքի աղյուսաշեն պարիսպները, հյուսիսային դարպասը և 2 շրջանաձև բուրգերը, իսկ Վազգեն Ա Պալճյանի հայրապետության տարիներին (1955–94 թթ.) բարեկարգվել է վանքի տարածքը, կառուցվել աղբյուր, տեղադրվել է նոր սեղան Ավագ խորանում, պատրաստվել կոփածո երկաթից ջահ, հիմնովին վերակառուցվել է վթարված զանգակատունը (1987 թ.):
Սուրբ Գայանե վանքը միջնադարյան կրոնական կառույց է Վաղարշապատ քաղաքի հարավային կողմում, սուրբ Գայանեի և նրա երկու ընկերուհիների նահատակման վայրում: Այստեղ, ըստ Ագաթանգեղոսի նույնպես վկայարան է կառուցել: 630 թվականին Եզր Ա Փառաժնակերտցին քանդել է վկայարանը և տեղում սրբատաշ տուֆով շինել այսօր կանգուն Սուրբ Գայանե եկեղեցին, վանական միաբանություն հաստատել: Սուրբ Գայանե եկեղեցին ներդաշնակ համաչափություններով, տպավորիչ ինտերիերով քառամույթ գմբեթավոր բազիլիկ է, որի Ավագ խորանի տակ գտնվում է սրբուհու՝ հարավարևելյան ավանդատնից մուտքով թաղածածկ դամբարանը: 1764 թվականին Սիմեոն Ա Երևանցին Սուրբ Գայանե եկեղեցու տարածքում կառուցել է ստորգետնյա խոշոր սառցատուն՝ վանքի մթերքները պահելու համար: Եկեղեցու վանահայր Վահան Բաստամյանցը նորոգել է վանքը, կառուցել արևմտյան կամարակապ դարպասը, վանահոր և միաբանների բնակելի շենքերը, դպրոց, որտեղ ինքը դասավանդել է, հիմնել է տպարան և հրատարակել «Դպրոց» ամսագիրը:1910 թվականին Նոր Նախիջևանի հայ համայնքը սև գրանիտից տապանաքար է բերել սուրբ Գայանեի գերեզմանի համար: 1959 թվականին Սուրբ Գայանե եկեղեցին նորոգվել է, եկեղեցու ներսը մաքրվել է սվաղից, հատակը սալարկվել, տարածքը բարեկարգվել, բակում կառուցվել է մատաղատուն, աղբյուր (ճարտ.՝ Ռ. Իսրայելյան): Վերջին անգամ նորոգվել է 1977–1980 թվականներին լոնդոնահայ Հարություն Մութաֆյանի բարերարությամբ։
Էջմիածնի Մայր տաճարը խաչաձև-կենտրոնագմբեթ, քառախորան հայկական եկեղեցական հորինվածք է, որը մեծ ավանդն է եղել համաշխարհային քրիստոնեական ճարտարապետության զարգացման մեջ: Ճարտարապետական այս հորինվածքը 9-11-րդ դդ. տարածվել է նաև Եվրոպայում: Տաճարի համար «Էջմիածին» (իջավ Միածինը) անունն առաջին անգամ օգտագործել է 13-րդ դարի պատմիչ, Սյունյաց մետրոպոլիտ Ստեփանոս արք. Օրբելյանը: 17-րդ դարասկզբին Պարսից շահ Աբաս Ա-ն սկզբնապես որոշել է քանդել Մայր Տաճարը: Բարեբախտաբար այս չարամիտ նպատակը խոջա Նազարի ջանքերով կանխվել է, սակայն հետագայում՝ 1614 թ., Մայր Տաճարից հանգուցային տեղերից հանվեցին 15 քարեր, որոնք տեղափոխվեցին Պարսկաստան, որպեսզի Սպահանի մոտ Մայր Տաճարի նմանողությամբ նոր տաճար կառուցվի, որպեսզի հայրենիքից տեղահանված հազարավոր հայերի «սրտերը կարոտ քաշելով չճմլվեն»։ 2012 թվականից մինչ օրս իրականացվում են նախադեպը չունեցող համալիր և հիմնարար նորոգչական աշխատանքներ, որոնք նախատեսվում են ավարտին հասցնել 2022 թվականին։ Հաշվի առնելով իրականացվող աշխատանքների մեծածավալ ընդգրկվածությունը՝ կարող ենք արձանագրել, որ Մայր Տաճարին տրվում է երկրորդ կյանք:Սուրբ Մարիամ Աստվածածին եկեղեցին գտնվում է Էջմիածին քաղաքում՝ Մայր Տաճարից փոքր հեռավորության վրա։ Կառուցվել է 1767 թվականին Սիմեոն Երևանցի կաթողիկոսի օրոք։ Վազգեն Ա կաթողիկոսի օրոք՝ 1986 թվականին, վերանորոգվել է եկեղեցին և կառուցվել է զանգակատունը։
Զվարթնոցի տաճարը կառուցվել է Ներսես Գ Տայեցի կաթողիկոսի օրոք՝ 643–652 թթ-ին։ Ենթադրվում է, որ Զվարթնոցի տարածքում է եղել հեթանոսական Տիր աստծու մեհյանը։ Տաճարը կառուցվել է յոթաստիճան պատվանդանի կենտրոնում։ Արտաքուստ՝ եռաստիճան՝ հաջորդաբար նվազող 3 գլանաձև ներդաշնակ ծավալների միասնական շինություն է եղել։ 10-րդ դարում տաճարն ավիրվել է երկրաշարժից, 1980–90-ական թվականներին վերականգնվել են Զվարթնոցի խորանների սյունաշարերը, արծվախոյակ սյուները, առաջին աստիճանի պատերի ստորին մասը։
1905 թ-ին Թորոս Թորամանյանն ստեղծել է Զվարթնոցի գիտական վերակազմությունը, որի ստույգությունն ապացուցվել է 1906 թ-ին ըստ Ասողիկ պատմիչի՝ XI դարի սկզբին Անիում Զվարթնոցի օրինակով կառուցված Գագկաշեն Սուրբ Գրիգոր եկեղեցու պեղումներից հայտնաբերված մանրակերտով [մյուս իրեղեն ապացույցը Փարիզի Սեն Շապել եկեղեցու (1243–48 թթ.) որմնաքանդակներն են]:
Սոնա Մեհրաբյան 